Toeval of niet
Toeval of niet

Vooraf: dit is mogelijk een sombere column. Geen zin? Niet lezen!

In het schema van de vaste columnschrijvers valt mijn beurt rond 8 maart.

Op 8 maart wordt sinds 1912 de internationale Vrouwendag (ook in ons land) gevierd. Veel aandacht is er voor de positie van de vrouw in ons land en wereldwijd. ‘Waar staan we in het emancipatieproces’, is de kernvraag bij de positie van de vrouw. Het stellen van deze vraag is nog steeds nodig. Helaas! Het instellen van een vrouwenquotum in het bestuur van grote instellingen en andere minder toegankelijke beroepen (hoogleraren), is nog steeds nodig. Of denk aan de afschuwelijke apps die opvallende en krachtige vrouwen in de politiek te verwerken krijgen. Sigrid Kaag werd dit weekend op een verkiezingsbijeenkomst verwelkomd door demonstranten met fakkels. Een actie waarvoor onlangs een andere demonstrant veroordeeld is.

Ik kijk steeds minder naar allerlei ‘zware’ documentaires, talkshows en andere programma’s. Vooral om mijn goede slaap hiermee niet te doorkruisen.

Een vriendin drong eropaan om de serie die Thomas Erdbrink maakte over Afghanistan*) te bekijken. Waren de eerste delen al huiveringwekkend, de aflevering over de zeer toegenomen (non)positie van vrouwen onder de Taliban kon ik niet in een keer bekijken. Ze worden uitgevlakt, teruggedrongen naar huis, zoals een van de dappere geïnterviewde jonge vrouwen vertelde. Uitgedoofd. Onwillekeurig moest ik denken aan de dystopische serie op Netflix: ‘The Handmaids Tale’ *). Het lijkt of de schrijfster in haar vooruitziende blik al in 1985 de situatie zoals die zich ontwikkelt in Afghanistan en elders (?) schildert.

Toeval of niet, ik zag onlangs de film ‘Woman Talking’*).

Deze gaat over een groep door de mannen binnen hun sekte mishandelde en stelselmatig verkrachte vrouwen. Vooraf worden ze zonder dat ze dit weten gedrogeerd. Hun ellende wordt afgedaan als waanzin, vrouwenpraat. Zij kunnen noch lezen noch schrijven. Van onderwijs zijn ze uitgesloten. Uiteindelijk worden deze mannen gevangengenomen en de vrouwen staan voor de volgende dilemma’s: vergeven (en blijven), verzet (en blijven) of weggaan. In een schuur volg je in prachtige beelden de ingrijpende discussie die zij hierover met elkaar voeren met als kern angst voor de onbekende bij het weggaan (waar gaan we naar toe), angst om uit wraak moordenaar te worden als je blijft en je je verzet wanneer het toch opnieuw begint. Of voegen en dus uitgewist te blijven.

Deze film (overigens gebaseerd op een non-fictie verhaal) lijkt één op één samen te vallen met de verhalen over de positie van vrouwen in het huidige Afghanistan.

De film eindigt met het wegtrekken en de fiere houding van de vrouwen, die de angst voor de toekomst onder ogen ziend toch deze stap nemen.

Hopelijk is er voor de huidige Afghaanse vrouwen, zij die de stap naar een onzekere toekomst ver van hun familie durven te nemen, veel ruimte om hen in ons land een goed onderkomen te bieden.

Moge politieke spelletjes hier geen effect op hebben.

Moge alle vrouwen worden wie ze zelf willen zijn, zelfs in ons zo ‘progressieve’ land.

Moge de angst die dit oproept niet gaan ten koste van vrouwen.

Internationale vrouwendag, 8 maart, is nog steeds nodig en er is nog veel te doen!

Loes Jap-Tjong

*) Onze man bij de Taliban, VPRO. Thomas Erdbrink.

*) The Handmaids Tale. Regie: Bruce Miller, serie op Netflix. Gebaseerd op roman van Margreet Atwood.

*) Film: ‘Woman Talking’. Uitgebracht 2022. Regie Sarah Polley. Gebaseerd op een novelle van Miriam Toews.