Mijn dochter had op de peuterspeelplaats foto’s laten maken van ons kleinkind. In elk geval heeft ze er mee ingestemd dat de foto’s gemaakt werden en als je dan een pakketje thuiskrijgt om te zien of en welke je wilt houden, dan stuur je ze niet zomaar terug. Je maakt minstens een selectie: twee voor jezelf, twee voor de opa’s en oma’s. Zo ging dat met onze kinderen ook toen ze nog klein waren met dit verschil dat we zelf toen niet zoveel fotografeerden omdat het veel te duur was. Nu fotograferen we ze de hele dag en geven ze het gevoel dat ze heel bijzonder zijn. Verbaasd dat de wereld barst van de grote ego’s die moeite hebben met tegenslag en falen? 

Zo’n foto heeft kennelijk een betekenis waardoor je het niet terugstuurt of weggooit. Dat deed je alleen als je de verkering uitmaakte of bij een scheiding. Het liefst verscheuren in duizend snippers en lijstjes stukgooien; zoiets als prikken in voodoo poppetjes. We geloven er niet in maar het voelt zo goed.  

Ik vroeg me af wat zo’n fotograaf erbij denkt. De slimme ziet ouders die je met foto’s van hun oogappel makkelijk geld kunt aftroggelen. De inlevende fotograaf ziet een kind dat alweer belaagd wordt door iemand die een fotootje van haar wil maken en probeert er iets leuks van te maken waardoor ze niet wegkijkt of begint te huilen. Dat is sneu en het verkoopt niet. De kunstzinnige fotograaf probeert de band van ouder en kind in een foto te vangen; al die passie en liefde en angst die met grootbrengen gepaard gaan. Maar dan moet je kind samen met de ouder fotograferen.  Dat is moeilijk en de tijd die dat kost staat in geen verhouding met de vergoeding die hij ervoor krijgt. 

Als anderen de foto’s van hun kleinkinderen willen laten zien, krijg ik meteen een ongemakkelijk gevoel; objectief valt er weinig te zien, ook al omdat je op die kleine schermpjes zit te turen. Zoiets als vroeger met de vakantiefoto’s; snel het stapeltje doorwerken of de bladzijden omslaan was toch een blijk van gebrek aan belangstelling en de meeste foto’s waren helaas niet om aan te zien. Dan had je nog geluk dat je niet werd getrakteerd op een diavoorstelling! Met lichte schaamte moet ik erkennen dat ik me daar ook aan schuldig heb gemaakt. Laatste was ik bezig oude dia’s te selecteren om op te ruimen of te digitaliseren. Ik kan het niemand aanraden: het is tijdrovend en vooral teleurstellend dat zo weinig dia’s de moeite waard zijn om langer bewaard te blijven. Dat wordt nog wat met die digitale erfenis van onze kinderen.  

Gelukkig zijn onze kleinkinderen fantastisch leuk om te zien, juist als je ze ongemerkt fotografeert. Maar maak alstublieft geen familievlog. Doe dat je kind niet aan. 

Toch maar twee foto’s genomen. 

Evert Ruiter,
Ubbergen november 2022