In de kranten van de afgelopen tijd is mij het interview met Hedy d’Ancona *) zeker bijgebleven. 

In één van mijn vorige columns beschreef ik al dat ik verrast was toen een jonger iemand voor mij opstond: ‘Oh dacht ik, de tijd is daar’. In de afgelopen zomer – de coronatijd was net aangebroken – besloten we dat de dakgoot nodig geverfd moest worden. Ik nam de klus op me en genoot van het vorderend resultaat. Op de hoek van ons huis raakte ik met de buurvrouw aan de praat. We kwamen op thema leeftijd, ze vroeg me naar de mijne. Geschrokken zei ze: “dan maar niet meer op de trap hé….” 

In de coronatijd werd onze leeftijdsgroep, ook weer tot mijn verrassing, graag aangeduid als de ’kwetsbaren’ (ouderen) en als dor hout. 

Ik moest aan deze voorvallen denken toen ik het desbetreffende interview las. Haar gevecht met waardig oud worden vind ik erg herkenbaar: Geen betutteling, geen bewondering voor dat ze het zo lang volhoudt, geïnteresseerd in de politiek, in het leven, vitaal en dat ze fel kan zijn. Quote: “Ik ervaar die aparte, leeftijdsgebonden aanpak eerder als een zachte uitsluiting. Met fluwelen handschoentjes worden we naar het randje gestuurd, tot onze wankele pootjes het niet meer houden en we eroverheen vallen. Ook een waanidee dat met stijgen der jaren wijsheid en berusting hun intrede doen.” 

Ik ben het erg met haar eens. Leeftijd mag geen vanzelfsprekende uitsluiting geven. Dor hout zoals een columnist ouderen noemde is volstrekt uit den boze.  

Toch moest ik plotseling ook aan Wubbo Ockels denken. Zijn strijd tegen kanker voerde hij in de openbaarheid, met felheid en onverzettelijkheid. Activistisch. Hij leek zich niet te kunnen neerleggen bij zijn (onontkoombare) einde. 

Een strijd om berusting in dat het is zoals het is. Deze strijd die wij ouderen onvermijdelijk te voeren hebben gaat mijn inziens juist met berusting gepaard. Actief blijven, fysiek en mentaal (waar mogelijk) is daarmee geen tegenstelling. Deze berusting, gecombineerd met niet leeftijdsgebonden nieuwsgierigheid, lijkt mij een middenweg tussen activisme en passiviteit. Deze balans, die voelt als balanceren op een vinkentouw,  hoop ik verder te ontwikkelen met behulp van veel wijsheid. 

Loes Jap-Tjong 

Juni 2021. 

*) Volkskrant interview d.d.12 juni 2021. 

  Hedy d’Ancona: ‘Vrolijk verval’ uitgever, Nijgh en Ditmar.