Het doen van een middagdutje is waarschijnlijk zo oud als de mensheid. Bij pasgeborenen is het heel gewoon, waarna het afneemt totdat het boven de leeftijd van 60 jaar weer toeneemt. Vijftig procent van de mensen boven de 60 jaar blijkt regelmatig een middagslaapje te doen. Sinds een paar jaar betrap ik mezelf er ook op af en toe vroeg in de middag de ogen te sluiten om daarna fris als een hoentje ze weer te openen. Sommige wijzen mij erop dat een middagslaapje niet goed voor me is, anderen bevelen het juist aan.

Zuid-Europeanen hielden van oudsher een siësta na de lunch. Al vroeg werd over de voor- en nadelen van het middagslaapje geschreven. De Leuvense arts Vospiscus Fortunatus Plempius (1601-1671) schreef in zijn boek ‘Hoe worden we gezond oud? Een leidraad voor Heren met een zittend leven’ dat middagslaapjes je dik maken:
“Een slaapje overdag is slecht, omdat het ons hoofd vol dampen vult, en daar komen dan hoest, hoofdpijn, benauwdheid op de borst enz. uit voort. Vervolgens is het omdat de slaap overdag niet past bij de tijd van het verteren. De spijs gaat heen en weer in de buik van hen, wanneer ze wakker gemaakt worden, zoals dat ook gebeurt bij anderen die ineens midden in de nacht ontijdig uit hun slaap worden gewekt.”
En: “Een slaapje overdag, en dan vooral na de middag, is slecht en moet gemeden worden, behalve als mensen eraan gewend zijn, zoals in Spanje.”
In 1893 valt in een medisch tijdschrift te lezen: “Voor een gezonde is een middagslaapje niet nodig. Als hij dat toch doet dan is het een teken dat hij te veel gegeten heeft of dat zijn hersendoorbloeding en functie gestoord is. Het is algemeen bekend dat een varken wordt vetgemest door te slapen.” Bekende personen als Leonardo Da Vinci, Albert Einstein, Winston Churchill hielden middagslaapjes.

In de moderne medische literatuur (meer dan 1500 publicaties laatste 5 jaar) wordt gesteld dat middagslaapjes langer dan 40 minuten slecht zijn en kunnen wijzen op het bestaan van ziektes (hart, longen, spieren), nachtelijke slaapstoornissen en stoornissen in de cognitieve functies (leervermogen, geheugen, reactie vermogen, alertheid, Alzheimer, etc.). Ook dat lange dutjes het ontstaan van diabetes type 2, hart falen, longafwijkingen en depressie zouden bevorderen. Twintig tot dertig minuten durende middagslaapjes hebben volgens onderzoeken daarentegen een heilzame werking, bevorderen het geheugen, de alertheid en het fysieke welbevinden. Een recent Engels onderzoek toonde aan dat bij mensen die regelmatig een kort middagtukje doen de hersenen in functioneren gemiddeld 2,5 tot 6 jaar jonger zijn en dus minder snel achteruitgaan. Steeds meer publicaties bevelen het doen van korte middagtukjes aan. In sommige landen is 4 maart de National Napping Day en een aantal internationale bedrijven hebben zogenoemde Napping Rooms geïnstalleerd.

Ik voel me in goed gezelschap en ga dus maar gewoon door met mijn 20-30 minuten durende middagslaapje

Beuningen maart 2024
Leo HDJ. Booij