Mijn vrouw merkte het ‘t eerst op: je weet niet wat ze zeggen maar je hoort wel of het gezelschap in harmonie met elkaar omgaat of dat er een strijd om de dominantie gaande is. Luister maar.

We zitten op een camping in Kroatië met rondom buren die Sloveens en Kroatisch spreken. Dat maak ik tenminste op uit de nummerborden van hun auto’s. Voor mij is het allemaal Joegoslavisch maar na de splitsing in 1992 moet je dat niet zeggen waar ze bij zijn want dan roep je verontwaardiging op en een stroom van argumenten, meestal in het Duits, die je van die aardige mensen niet verwacht had. Het gaat dan over volksaard en slechte karaktereigenschappen die wij voornamelijk kennen uit de categorie “zuinige Hollanders”, “domme Belgen “ en “gastvrije maar onbetrouwbare Italianen”. Bij de voormalige partners overheersen natuurlijk de slechte eigenschappen, zoals na bijna elke echtscheiding.

Mijn Kroatische buurman was jarig en met hem ging het er harmonisch aan toe: we vielen in slaap voordat de visite vertrokken was. Bij de Sloveense buren kwam bezoek langs waarvan de vrouw het hoogste woord voerde en niet naliet anderen te onderbreken. Geen ruzie maar wel dominant.

Zelf hou ik ook wel van gehakketak: het elkaar de loef afsteken in spitsvondigheden en geestig bedoelde opmerkingen. Als daarbij niet veel of door iedereen gelachen wordt, heb je een misplaatste grap gemaakt.

Wij zitten met vrienden op de camping en drinken koffie bij elkaar of gaan samen uit eten of pakken een terrasje; dat kan weer want we zijn dubbel ingeënt. Meestal wisselen we in harmonie ervaringen uit, praten over de (klein-)kinderen en de (on-)gemakken van het kamperen. Dan weer wisselen we kennis uit over de geschiedenis van de streek en de godsdienstige achtergronden. De kerken zijn interessant, maar de religies komen er meestal net zo slecht af als de Romeinse keizers. Gelukkig kunnen we de feiten steeds checken door Wikipedia te raadplegen op de smartphone. Zouden onze parlementariërs dat in de Tweede Kamer ook steeds doen: de feiten controleren.? En is hun fractieoverleg harmonieus terwijl de debatten in de Tweede Kamer meer een strijd om de dominantie zijn?

Het zou interessant zijn als parlementaire journalisten de parlementariërs eens niet volgen om hun woorden maar de toon analyseren achter de gesloten fractiedeuren en het Kamerdebat met de microfoons uit. Wie weet wat voor nieuwe inzichten dat oplevert over het hanteren van democratische waarden als het luisteren naars minderheden, het evenveel ruimte geven aan vrouwen als aan mannen en de bereidheid om compromissen niet als verlies maar als wederzijdse winst te zien.

Maar misschien is het hier met 32 graden in de schaduw toch te warm voor zinvolle conclusies.

Ik hoop op een Hollandse regenbui.

De volgende morgen begroet ik mijn buren met “dobro jutro”, wat nog steeds “goede morgen” betekent zowel in het Kroatisch als het Sloveens.

Evert Ruiter