Er zou en moest een puntje aan de stok komen, vond mijn kleinzoon. Eerst was het nog gewoon een wandelstok, een lange, zoiets als pelgrims naar Santiago gebruiken, maar toen werd het iets om mee te zwaaien en te slaan en dan is die lengte niet handig. Dus, opa, een stukje eraf met de snoeitang. Je zag hem in zijn hoofd al de volgende stap maken: waar vind ik iets dat je met een zwieper kan raken … ah, dat bosje narcissen steekt wel mooi boven het gras uit. Tsjakkaah!

En daar zie je dan je zorgvuldig gekoesterde voorjaarsbloemen sneuvelen bij het realiseren van een jongensdroom: met een welgemikte slag zeven tegelijk laten sneuvelen, net als in het sprookje. Ja, knap gedaan maar neem de volgende keer liever de paardenbloemen. En toen moest er ook nog een puntje aan gemaakt worden. Ja, als je maar niet ….

Dat komt ervan als je gewelddadige sprookjes voorleest, dacht ik. En nu lees ik net van een communicatiewetenschapper dat mensen niet agressief worden van het kijken naar geweld op tv maar juist bang.  En bij complexere films en series word je juist gestimuleerd om je in te leven niet alleen in het slachtoffer maar ook in de dader; het stimuleert empathische vermogens.

Wat doe je dan als opa, wanneer je kleindochter van 3 met een sprookjesboek aan komt zetten en het verhaal van Hans en Grietje voorgelezen wil krijgen? Ik weet niet of u zich nog de personages herinnert: het begint met een suffe houthakker die duidelijk onder de plak zit van zijn tweede vrouw, de  stiefmoeder van zijn kinderen. Als het inkomen van vader niet meer toereikend is voor het hele gezin moet hij van haar zijn kinderen maar in het bos achterlaten. En hij probeert het ook nog, in plaats van die vrouw in het bos achter te laten of gewoon aan de dijk te zetten.

Enfin, u weet het nog van de kiezelsteentjes en de broodkruimeltjes, de heks en het huisje van snoepgoed. Uiteindelijk is Grietje de slimste en komen ze weer thuis, waarna het verhaal ongeloofwaardig positief eindigt. In de jeugdhulpverlening in Nederland is het meestal de moeder die weer de verkeerde man trouwt die vervolgens de kinderen mishandelt, maar dit terzijde.

Het werd een compleet nieuwe versie van Hans en Grietje die verdwaalden, en ongeruste ouders die hen niet konden vinden. En de heks was gewoon een lieve oma die in een heerlijk eetbaar huisje in het smulbos woonde en de kinderen hielp om de weg naar hun ouders weer te vinden.

Heb ik mijn kleindochter nu tekort gedaan?

Evert Ruiter, mei 2023