Vanmorgen is het onderzoeksrapport ‘Aanpak coronacrisis, deel 1’ van de Onderzoeksraad
voor Veiligheid gepresenteerd. Dit bestrijkt het eerste halfjaar van de coronacrisis in
Nederland. “Wij kijken terug op die eerste maanden van de coronapandemie als op een
slechte film”, zegt Verenso, de vereniging van specialisten ouderengeneeskunde.
“De verpleeghuiszorg was aanvankelijk nagenoeg niet in beeld”, vertelt Jacqueline de Groot,
bestuursvoorzitter van Verenso. “Verenso heeft al aan het begin van de uitbraak continu aan de bel
getrokken en gevraagd om testen en persoonlijke beschermingsmiddelen voor de langdurige zorg.
Aanvankelijk vonden we helemaal geen gehoor, alle aandacht ging naar de ziekenhuizen. Terwijl de
meest kwetsbaren in het verpleeghuis wonen.”

Cijfers toonden ernst aan
Zoals de voorzitter van de Onderzoeksraad Jeroen Dijsselbloem het in de presentatie van het rapport
verwoordde: “Ze hebben moeten knokken om aan tafel te komen en gehoord te worden. De toenmalig
voorzitter van Verenso heeft zelf gevraagd of zij deel kon nemen aan het OMT. Pas toen Verenso met
cijfers in beeld kon brengen hoe ernstig de situatie in de verpleeghuizen was, kwamen ook voor de
langdurige zorg beschermende middelen beschikbaar. Daar hebben we ons hard voor gemaakt, een
eigen registratie voor op moeten starten én ruim een maand op moeten wachten. Veel te lang. Dat
ging ten koste van de gezondheid, veiligheid en welzijn van vele bewoners en professionals.”

Geleerde lessen
Met dit rapport wordt teruggekeken op de periode van maart tot september 2020. “Het is belangrijk
om te kijken wat we hebben geleerd van deze eerste periode”, stelt De Groot. “Met de geleerde lessen
wil je voorkomen dat dit zich in de toekomst ooit nog zal herhalen. Hoewel we nu beter aangehaakt
zijn in de crisisstructuur, zien we nog steeds dat de langdurige zorg voor kwetsbare ouderen niet als
vanzelfsprekend wordt meegenomen. Hoewel de druk op de langdurige zorg onverminderd hoog is,
gaat het toch vaak weer over de ziekenhuiscijfers. De zorg in Nederland is verdeeld in cure en care.
Meer verbinding en een zorgbrede benadering is nodig.”

Langetermijnvisie
Zeggenschap van professionals en luisteren naar die professionals is enorm belangrijk als het gaat om
het voorkomen van problemen in verpleeghuizen. De Groot: “In de langdurige zorg mag de
zeggenschap nog verder verankerd worden. Dat geldt ook voor het structureel investeren in
infectiepreventie.” In hoeverre deze leerpunten een plek krijgen in de vele evaluaties vanuit VWS is
voor Verenso niet duidelijk. “In de langdurige zorg zijn we als veldpartijen zelf aan de slag gegaan
met een notitie over het omgaan met COVID-19 in de langdurige zorg op de lange termijn.”